Ngày cuối cùng của năm 2017, Tuổi con trẻ công bố bài viết của nhà báo Lam Điền gồm tiêu đề: Đã tìm ra chân dung chính xác nhất của vua quang đãng Trung?. Bài xích báo tổng thuật các ý kiến của hai ông Nguyễn Duy thiết yếu và trần Quang Đức, số đông là rất nhiều nhà nghiên cứu cũng có tiếng thọ nay.

Bạn đang xem: Chân dung nguyễn huệ


1- Cả nhị ông Nguyễn Duy chủ yếu và è cổ Quang Đức hầu hết không khẳng định chắc hẳn rằng đó là chân dung của nhà vua Quang Trung, mà mới chỉ nêu ra bốn liệu và các lý giải riêng của mình. Tuy nhiên, phương pháp viết cho biết cả Nguyễn Duy thiết yếu và trần Quang Đức đều ý muốn mọi fan cùng nhau chấp thuận và tin chính là chân dung của Vua quang đãng Trung.

Bức tranh vì Trần quang đãng Đức công bố, sau đó Nguyễn Duy thiết yếu nghiên cứu.
2- Báo Tuổi trẻ em và người sáng tác Lam Điền cũng không xác minh đó là chân dung quang quẻ Trung, và ngay tiêu đề bài xích báo đã là một trong dấu hỏi chấm (?)..
3- bài xích báo kia chỉ thành vấn đề nóng khi chị em LS. Liên Thành, bởi sự cảm nhận của chính bản thân mình viết một status tỏ ý nghi ngờ: Điều gì ẩn phía sau việc chào làng chân dung Vua quang Trung?. Title vài viết cũng là một dấu chấm hỏi (?).
4- Từ bài viết này, cư dân mạng bước đầu nóng dần cùng cơ hồ vẫn không thể chấm dứt, cùng với sự trao đổi của đủ đông đảo người, phần đa giới. Chính vì như vậy, là vì bài bác báo và tứ liệu do Trần quang Đức giới thiệu động mang đến một vị hero dân tộc, rộng nữa, một anh hùng chống Tàu. đa số mọi fan đều cho rằng Quang Trung hoàng đế không thể tất cả tướng mạo tè nhân và hèn hèn như bức tranh vì chưng Trần quang đãng Đức chuyển ra.
Thực ra nai lưng Quang Đức ra mắt bức tranh này từ tương đối lâu. Và dưới đây là phiên bản công bố trên trang DCV Online:
Lâu nay, hình minh họa quang Trung Nguyễn Huệ bên trên tờ chi phí 200 đồng của VNCH đã dần trở đề xuất quen mắt, được thực hiện tương đối rộng rãi khi bạn ta muốn tưởng tượng về vị vua áo vải cờ đào.

Nhưng khi so sánh với tranh ảnh vua quang đãng Trung cưỡi ngựa in trong sách khảo cứu vớt về quang Trung trường đoản cú xưa, có thể thấy rõ hình minh họa trong tờ chi phí thời VNCH được tham khảo từ đó.
Có điều, vào giới khảo cứu, bức tranh chân dung quang đãng Trung cưỡi chiến mã đã được chỉ ra là hàng nhái từ bỏ lâu. Nguyên mẫu mã của nó vốn là tranh chân dung Càn Long kỵ mã vật 乾隆騎馬圖 của Trung Quốc.
Dựa vào sử liệu công ty Thanh, bao gồm thể chắc hẳn rằng một điều, quang đãng Trung lúc ở trung hoa quả thực đã có được vẽ lại chân dung. Nhưng mà tranh chân dung ấy hiện tại ở đâu, là tranh nào, thì xưa nay chưa thực xác quyết. Và vị quang đãng Trung khi sang bên Thanh cuối cùng là quang Trung thật xuất xắc giả, cũng vẫn còn có không ít tranh cãi. Khảo luận của Nguyễn Duy Chính cách đây không lâu chứng minh quang Trung lúc sang Thanh là quang quẻ Trung thật, theo tôi, có tính thuyết phục cao.
Gần đây, một fan bạn china gửi mang đến tôi bức tranh chân dung quang Trung, hiện lưu lại tại kho lưu trữ bảo tàng Cố Cung Bắc Kinh. Bức tranh này còn có ghi rõ An nam quốc vương Nguyễn quang đãng Bình (tên của quang đãng Trung khi ở bên nhà Thanh). Lai kế hoạch tường tận của bức tranh đề nghị đợi hầu hết khảo cứu sâu xa hơn. Ít nhất, cho tới thời điểm hiện tại, tranh ảnh này vẫn tiệm cận cùng với “sử thực” rộng cả. Gồm điều đến hình ảnh selfie còn ảo huống hồ là tranh vẽ"(HẾT TRÍCH)
Thực ra khi è Quang Đức công bố, cũng chẳng có mấy ai quan liêu tâm. Chỉ sau khi sát đây, tài liệu đó được Nguyễn Duy Chính thân thiện và viết bài thì mới thành vấn đề, cùng Lam Điền báo Tuổi trẻ bắt đầu viết thành bài, coi như một ra mắt đáng chú ý.
Trong bài viết của mình, Nguyễn Duy chính đã bỏ đi đoạn quan trọng đặc biệt nhất, mà không dịch, cũng không lý giải.
Trần quang quẻ Đức viết: "Gần đây, một tín đồ bạn china gửi mang lại tôi bức tranh chân dung quang quẻ Trung, hiện giữ gìn tại bảo tàng Cố Cung Bắc Kinh. Bức tranh này còn có ghi rõ An phái nam quốc vương vãi Nguyễn quang Bình (tên của quang quẻ Trung khi ở bên nhà Thanh). Lai lịch tường tận của bức tranh phải đợi hầu hết khảo cứu sâu sát hơn. Ít nhất, tính đến thời điểm hiện tại, bức ảnh này vẫn tiệm cận cùng với “sử thực” rộng cả. Bao gồm điều đến hình ảnh selfie còn ảo huống hồ là tranh vẽ". (HẾT TRÍCH).
Bức tranh đen trắng nhòe nhoẹt này được Nguyễn Duy chính đọc ra hết các chữ Hán. Với trên tranh quả thực gồm mấy chữ 安南國王阮光平 (An phái nam Quốc vương vãi Nguyễn quang quẻ Bình). Và chủ yếu điều này khiến cả nai lưng Quang Đức và Nguyễn Duy Chính cho rằng người lũ ông phương diện choắt trong tranh chính là An phái nam Quốc vương vãi Nguyễn quang đãng Bình - tức Vua quang đãng Trung.
Bức tranh bao gồm tiêu đề như sau: 御製安南國王阮光平至避暑山莊陛見詩以賜之 cùng Nguyễn Duy thiết yếu đọc như sau: Ngự chế An phái nam quốc vương vãi Nguyễn quang quẻ Bình chí ghen tuông Thử tô Trang bệ con kiến thi dĩ tứ chi. cơ mà ông ko dịch nghĩa với không lý giải.
Tiêu đề này, dịch như sau: bài xích thơ Ngự chế để ban mang đến An nam giới Quốc vương vãi Nguyễn quang đãng Bình đến bệ loài kiến tại tị Thử đánh trang. Dịch rõ ra nữa là: bài xích thơ vì chưng Trẫm tạo ra sự và ban mang đến An phái mạnh Quốc vương là Nguyễn quang đãng Bình khi (ông này) mang đến bệ con kiến trẫm sinh hoạt trang trại kị nóng.
Bức tranh này, nếu tất cả thật, do đó tranh vẽ ở kề bên bài thơ nhằm ban/tặng mang lại Quang Trung. Và fan trên bức tranh đó, đó là Vua Càn Long công ty Đại Thanh, chứ cấp thiết là quang Trung của Đại Việt được. Bức tranh vẽ hình Càn Long để ban tặng ngay cho quang Trung (giả - hoặc thật) mang lại nước treo.
Chuyện này cũng chẳng không giống gì cố quản trị Hồ Chí Minh thường xuyên ban huy hiệu của mình, có ảnh mình đến những chiến sĩ thi đua cả nước hoặc những người dân có thành tựu trong một nghành nghề dịch vụ nào đó. Chứ quan yếu là ban tặng ngay bức ảnh chính phiên bản thân bạn đó.
6. Có hay là không chuyện như è cổ Quang Đức viết: gần đây, một bạn bạn trung hoa gửi mang lại tôi bức tranh chân dung quang quẻ Trung, hiện bảo quản tại kho lưu trữ bảo tàng Cố Cung Bắc Kinh.
Từ đây đề ra nhiều câu hỏi: tại sao lại chỉ là một trong những bức ảnh đen trắng chụp hối hả và mờ nhòe. Vì sao Trần quang Đức lại chỉ nói lửng lơ: Bức tranh này còn có ghi rõ An nam quốc vương vãi Nguyễn quang Bình (tên của quang đãng Trung lúc ở bên nhà Thanh).?
Nhân trên đây lại lưu giữ 5 năm trước, trần Quang Đức cũng đã bịa ra một bài bác thơ chữ Hán có tên Tối ức lâu Xương thang, với nói rằng bài xích thơ chữ hán việt này của Dương Khuê, chép vào một cuốn sách Vân Đình Dương Khuê Thượng Thư Tiên Sinh Thi Tập.
Đức viết: “Nguyên bản cuốn Vân Đình Dương Khuê Thượng Thư Tiên Sinh Thi Tập hiện đang lưu trữ tại thư Viện nghiên cứu và phân tích Hán Nôm. Sách này có chép bài bác thơ sở hữu tên tối ức lâu Xương thang (Nhớ độc nhất canh thọ Xương) của Dương Khuê”
“Niểu niểu dao phong trúc, thương thương Trấn Vũ chung, lâu Xương đa cố cựu, đồng mãi đốn kê thang. Lặng tỏa Tây hồ thủy, chử gớm Yên Thái hương, thành phố hà nội tư mỹ cảnh, tối nại khách tư lương.
Dịch nghĩa nôm na: Gió lay trúc phất phơ, chuông Trấn Vũ xa thẳm, quán Thọ Xương nhiều ông bạn cũ, phần nhiều đến cài canh gà hầm. Sương sương vây bủa mặt nước hồ Tây, nhịp chày kinh cồn làng yên Thái, cảnh quan này của Hà Thành, khiến khách lưu giữ nhung nhất.
Phía dưới có một cái chữ nhỏ, chú rằng “sau khi bài xích này làm cho ra, sĩ phu tranh nhau ngâm tụng. Bà Thọ chủ quán lâu Xương mắng tiếng, đích thân mang đến nhà ta xin chữ, tuy vậy lại cầu ta diễn ra quốc âm ngõ hầu hiểu được trọn nghĩa.
Thế là vẫn rõ nhé. Ví như tích trên tất cả thật thì canh gà Thọ Xương đúng nhưng mà món canh gà, chẳng bao gồm tiếng con gà gáy sang trọng canh như văn học đang tưởng".(HẾT TRÍCH).
Lúc ấy, mạng xã hội sôi lên ùng ục. Thầy giáo Văn các trường số đông hoang mang. Và báo mạng vào cuộc. Tất cả đổ xô đi tìm, tra cứu bởi trò lưu giữ manh này!
Thế thì tôi chẳng tin tất cả "một người các bạn Trung Quốc" nào gửi cho Trần quang quẻ Đức bức tranh black trắng kia. Bức tranh ấy chắc là vì Trần quang quẻ Đức tạo sự bằng thủ thuật riêng, rồi tung lên mạng.
Câu chuyện mon 10 năm 2012. Fan mà Phan quang quẻ Minh xin che tên là è Quang Đức
Lúc đó, mọi bạn chẳng rầm rĩ làm chi. Đến khi thấy Nguyễn Duy thiết yếu mắc lỡm thì mọi người mới ồ lên làm nóng cả social mấy hôm nay.
7- cho tới nay, chưa ai có được bức họa vẽ chân dung quang Trung cơ hội đương thời, của cả tranh do họa sỹ ta tuyệt Tàu vẽ. Vị vậy đến nên tất cả các bức tượng, tranh, tượng đài quang đãng Trung ở chùa, đền, quảng trường hay trên tiền giấy, sách vở và giấy tờ cũng chỉ là sản phẩm tưởng tượng của bạn họa sĩ, điêu khắc nhưng thôi.
Có lẽ vì thế mà những đền miếu, đình thôn chỉ để bài bác vị đề tên vị thánh, thần, thành hoàng được cúng mà không tồn tại tượng. Thế mới biết, các cụ ta xưa sâu sắc biết nhịn nhường nào!
Và, mọi cá nhân dân Đất Việt đều phải sở hữu một bóng hình Quang Trung lồng lộng trong tim tưởng. Đó là 1 trong vị nhân vật dân tộc được tôn kính và ưa chuộng đời đời. Bởi thế, bất cứ kẻ nào, bịa tạc ra một quang đãng Trung sai khác với trọng tâm tưởng tín đồ dân Đại Việt phần đông bị phản bội ứng dữ dội.

Đã tìm thấy chân dung đúng mực nhất của vua quang Trung?

(Lam Điền, Tuổi trẻ)

TTO - bên nghiên cứu, TS. Nguyễn Duy bao gồm vừa công bố nội dung bài viết có tính khối hệ thống lại quy trình xuất lộ và tìm tìm hình hình ảnh chân dung vua quang Trung của học giới vn từ xưa đến nay.

*
Hình vẽ vua quang quẻ Trung từ bốn liệu của trung quốc - Ảnh: trần Quang Đức công bố

*
Bức tượng tại miếu Bộc có ghi chú Vua quang Trung nhưng vẫn còn đấy ý kiến không giống nhau - Ảnh: từ bài xích của Nguyễn Duy Chính

.

Hoàng đế quang quẻ Trung là nhân vật lịch sử vẻ vang đặc biệt, tuy thế triều đại Tây Sơn trường tồn quá ngắn ngủi cùng với những dịch chuyển lịch sử làm cho những miêu tả về nhân dạng của ông khuyết thiếu.

Và mới đây, từ mối cung cấp sử liệu của trung hoa đã trailer những thông tin khả quan nhất về chân dung vua quang Trung.

Thiếu vắng vào sách sử và mọi lần xuất hiện

Nhà phân tích Nguyễn Duy chủ yếu đã search kiếm trong số bộ sử triều Nguyễn, và phát hiện trong bộĐại Nam thiết yếu biên liệt truyện ở chỗ "Ngụy Tây" tất cả một đoạn chép tả Nguyễn Văn Huệ (tức quang đãng Trung): "Nguyễn Văn Huệ là em của Nhạc, giờ vang như chuông, mắt sáng như ánh điện, mưu lược thiện chiến, người người gần như kinh sợ".

Và một đoạn không giống trong sách Tây tô thuật lược tất cả chép cụ thể hơn: "… Năm ấy Nguyễn Huệ mất, tóc của Huệ thì quăn, phương diện thì đầy mụt, gồm một con mắt nhỏ, nhưng dòng tròng cực kỳ lạ, đêm hôm ngồi không tồn tại đèn, thì ánh sáng từ mắt soi sáng cả chiếu …".

Xem thêm: Hướng Dẫn 2 Cách Chụp Màn Iphone 7, Chụp Ảnh Màn Hình Trên Iphone

*

Sách Tây đánh thuật lược - bốn liệu lẻ tẻ của việt nam có biểu đạt nhân dạng vua quang đãng Trung - Ảnh: L.Điền

.

Ngoài hai bốn liệu trên, công ty sử học Nguyễn Phương cũng từng dẫn một trường thích hợp vua quang quẻ Trung xuất lộ vào hình chụp một pho tượng ở miếu Bộc (Hà Nội).

Theo ông Nguyễn Phương, đi kèm theo với bức tượng là song câu đối được xem như là chỉ dấu cho biết bức tượng ấy đó là tượng vua quang quẻ Trung: "Động lý vô trần, đại địa giang sơn lưu đống vụ; quang quẻ trung hóa Phật, đái thiên thế giới chuyển phong vân" (Trong hang ko bụi, lưu giữ nêu cột giữa quốc gia rộng lớn, giữa sáng thành Phật, gửi gió mây trong quả đât cỏn con).

Tuy nhiên, học giới xưa nay vẫn còn chưa thống độc nhất vô nhị nhau về nhị chữ "quang trung" vào câu đối bên trên liệu gồm nên hiểu là tên gọi riêng (viết hoa) của vua quang quẻ Trung tốt không.

Về tranh vẽ, vào khoảng thời gian 1932, bên trên Đông Thanh tạp chí hàng đầu có đăng album vẽ "giả vương quang đãng Trung", hình này mang đến năm 1968 mở ra lại vào tập san Sử Địa số 9-10 với chú giải là tranh này đem từ tập "Mãn Châu cổ họa".

Tuy nhiên, lâu nay không có thông tin gì về tập cổ họa ấy.

*

Hình vẽ vua quang đãng Trung bên trên bìa tập san Sử Địa năm 1968 - Ảnh: L.Điền chụp lại

.

Tuy nhiên, chủ yếu bức tranh này đang trở thành cơ sở để họa sĩ kiến tạo giấy bạc thời vn Cộng hòa đã đưa hình vua quang quẻ Trung vào tờ chi phí mệnh giá chỉ 200 đồng.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Duy chính ghi nhận, trường đoản cú đây, "nhiều nghệ sỹ đã sử dụng để chạm trổ tượng đài, cả nội địa lẫn hải nước ngoài coi như đấy là diện mạo thừa nhận của Nguyễn Huệ".

*
Tờ giấy bạc 200 đồng thời việt nam Cộng Hòa vẽ chân dung vua quang đãng Trung

.

Từ tư liệu của Trung Quốc

Liên quan đến chuyến du ngoạn của vua quang đãng Trung lịch sự Bắc khiếp dự lễ chén bát tuần đại khánh của vua Càn Long, sứ thần Triều Tiên bấy giờ là tự Hạo Tu có mấy đoạn tả vua nước An phái mạnh là quang đãng Bình (tên của vua quang quẻ Trung thời điểm sang Trung Quốc):

"Quang Bình cốt giải pháp khá thanh tú, dáng vẻ bệ vệ xem ra khác hoàn toàn với fan ở Giao Nam. Mặc dù vậy các bè cánh tôi đi theo tuy hơi xuất sắc văn tự nhưng lại thân thể bé dại bé, yếu hèn đuối...", hoặc "Vua của mình (tức nước ta) đầu bịt khăn lưới, team thất lương kim quan, mình mặc long bào bằng gấm màu, đeo đai bởi ngọc trắng".

Tuy nhiên đây chỉ cần văn tả, nhà nghiên cứu và phân tích Nguyễn Duy bao gồm tìm kiếm được hai tứ liệu hình vẽ vua quang Trung trong chuyến du ngoạn Bắc tởm dự lễ lâu vua Càn Long này, 1 trong bộ tranh "Thập toàn phu tảo", cùng một bức trong cỗ tranh béo múp "Bát tuần Vạn lâu thịnh điển".

Trong bộ Thập toàn phu tảo, vua quang quẻ Trung xuất hiện thêm trong bức tranh có tên "An phái mạnh quốc vương chí ghen tuông Thử đánh trang", vẽ hình vua quang quẻ Trung cùng hai bồi thần (tức Phan Huy Ích và Ngô Văn Sở) vào triều loài kiến vua Càn Long ngơi nghỉ Nhiệt Hà.

Còn trong cỗ "Bát tuần Vạn thọ thịnh điển", vua quang quẻ Trung được vẽ trong bối cảnh đứng tầm thường với bồi thần, sứ thần các nước nước Triều Tiên, nam giới Chưởng, Miến Ðiện và các sơn phiên Kim Xuyên, Ðài Loan cho tới các hãn Mông Cổ, Hồi Bộ, kế đến các vương, thai cát quì ở bên cạnh đường, nghênh đón vua Càn Long hồi kinh.

Cả hai bốn liệu này đều vẽ vua quang đãng Trung từ xa, vẽ chung với các nhân vật khác, nên không rõ nét chân dung.

*
Bức tranh Thập toàn phu tảo vẽ vua quang quẻ Trung cùng hai bồi thần đang hành lễ bệ kiến vua Càn Long - Ảnh: từ bài của Nguyễn Duy Chính

.

Nhà nghiên cứu Trần quang quẻ Đức vừa mới đây đã ra mắt một tài liệu.


Gần đây, một người bạn china gửi đến tôi bức ảnh chân dung quang Trung, hiện gìn giữ tại bảo tàng Cố Cung Bắc Kinh. Bức tranh này còn có ghi rõ An nam giới quốc vương Nguyễn quang Bình (tên của quang quẻ Trung khi ở bên nhà Thanh). Lai kế hoạch tường tận của bức tranh bắt buộc đợi phần đa khảo cứu sâu xa hơn. Ít nhất, tính đến thời điểm hiện tại, bức ảnh này vẫn tiệm cận cùng với "sử thực" hơn cả.


Nhà nghiên cứu Trần quang quẻ Đức công bố trên trang facebook cá nhân

Bức mẫu vẽ vua quang quẻ Trung vì Trần quang quẻ Đức công bố.


.

Từ bốn liệu này, nhà nghiên cứu và phân tích Nguyễn Duy chính đã khảo cứu vãn kỹ: chú ý kiểu nón xung thiên vua quang quẻ Trung đội trong hình, hiểu được ba dấu triện đóng trên tranh, đọc cùng dịch bài xích thơ ngự cây bút của vua Càn Long viết bên trên bức tranh.

Căn cứ vào đó, Nguyễn Duy thiết yếu đoán định bức ảnh này là bạn dạng trắng black của 1 trong những ba bức buôn bán thân vẽ color vua quang đãng Trung vì chưng vua Càn Long chỉ thị cho họa gia vào cung thực hiện nhân chuyến vua quang quẻ Trung quý phái chúc thọ.

Tác mang của tía bức tranh này là họa gia Mậu Bính Thái với một hoạ sĩ trợ thủ là Y Lan Thái. Nhì ông này rất nhiều là họa sĩ có giờ đồng hồ trong cung đời thanh cao Tông. Tin tức này chép trong bộ "Thanh cung nội vụ phủ tạo biện xứ đáng án tổng hối" nhưng mà Nguyễn Duy bao gồm đã tiếp cận được.

Như vậy rất có thể theo tin tức do è Quang Đức công bố "hiện giữ giàng tại bảo tàng Cố Cung Bắc Kinh" nhằm tìm ra bức ảnh gốc vẽ vua quang quẻ Trung vào bộ cha bức tranh bởi vì vua Càn Long thông tư thực hiện, rất có thể được xem như là đã tìm ra chân dung trung thực độc nhất vô nhị của vua quang đãng Trung.

Điều đó sẽ khép lại tin tức về chân dung vua quang Trung cơ mà ngay chủ yếu trong bức thư gởi Phúc Khang An trê tuyến phố từ Bắc khiếp trở sau này lễ mừng thọ, vua quang Trung đã đến biết: "đại hoàng đế nghĩ ra đường sá xa xôi gởi ban cho một hộp bánh sữa, một hộp mứt trái cây với một cuộn tranh vẽ dung nhan quê mùa của kẻ nhát này".

Chi tiết này được chép trong tập "Dụ Am văn tập" của Phan Huy Ích, nhưng chưa biết cuộn tranh vẽ "dung nhan quê mùa" mà lại vua quang quẻ Trung khiêm xưng tự ấy đến nay đã thất lạc đâu rồi.

Điều gì ẩn phía sau việc chào làng chân dung vua quang đãng Trung?


Trên tờ Tuổi trẻ online số ra ngày cuối năm 2017, ra mắt một di hình ảnh mà một số học giả cho rằng đó là chân dung thật của vua quang đãng Trung. Tôi chưa hẳn là bạn hiểu biết các về sử học tập nước nhà, chỉ nên người yêu quý truyền thống lịch sử hào hùng chống ngoại xâm của thân phụ ông, trong số đó hình hình ảnh vua quang quẻ Trung là tượng đài sừng sửng trong trái tim trí tôi, nên khi nhìn thấy “bức chân dung thật” của vua quang đãng Trung đăng kèm bài viết trên Tuổi trẻ online tôi không ngoài ngỡ ngàng, tiếp đến là bất bình.
- Chân dung vua quang Trung (từ trước cho tới nay)
- Chân dung vua quang đãng Trung (bức họa Trung Hoa)
2. Nguồn bốn liệu mà những “học giả” được nêu tên thu thập lại tự bảo tàng trung quốc và bắt đầu được cung ứng gần đây. Bằng cách nào để tin phiên bạn dạng bức tranh chân dung đó là chân dung thật của vua quang đãng Trung mà không hẳn là một thành phầm ngụy tạo bao gồm chủ ý? lý do hằng bao những năm qua, giới nghiên cứu sử học non sông không tìm thấy mà hiện giờ mới được nước chúng ta cung cấp? Bức họa này được cho là của họa sỹ cung đình trung hoa trực họa vua nước phái nam để tặng lại vua nước Nam, sao lại nằm ở bảo tàng Trung Quốc? Liệu có phải họa sỹ Trung Hoa vẽ chân dung vua nước Nam giống như lối họa sỹ kháng chiến vẽ tranh biếm họa quân nhân Mỹ trong cuộc chiến tranh không?

Bức chân dung thể hiện gương mặt khá hom hem, tiều tụy của vua quang quẻ Trung do họa sĩ nhà Thanh vẽ được ấn trong cuốn Đi tìm chân dung vua quang quẻ Trung của nhà nghiên cứu vãn Nguyễn Duy Chính có thể gây sốc cho độc giả.


Trong cuốn sách Đi kiếm tìm chân dung vua quang đãng Trung bởi NXB Tổng hợp tp.hcm vừa vạc hành, bên nghiên cứu Nguyễn Duy chủ yếu – cựu sinh viên Quốc gia hành chính Sài Gòn, Thạc sĩ Quản lý hệ thống tin tức Mỹ - đã đưa ra nhiều kiến giải thú vị, qua các tư liệu vào và ngoại trừ nước, về một huyền thoại kiệt xuất của dân tộc.
*

Hình vua quang Trung trên giấy bạc 200 đồng tại miền nam trước năm 1975


Về chuyện ai đã từng đóng thế vua quang Trung vào phái đoàn Đại Việt viếng thăm nước trung hoa năm Canh Tuất 1790, tác giả cuốn sách mới xuất bản mang lại biết: "Tin đồn về việc triều đình Tây Sơn đánh tráo người cầm đầu sứ đoàn và người sang china không phải là vua quang quẻ Trung được ghi lại vào nhiều văn bản, hầu hết dưới dạng ngoại sử được thực hiện trong thời Tây Sơn, mặc dù nhân thân các tác giả ko mấy rõ rệt".
Trước đây, vào Tây Sơn thuật lược từng nói người đóng giả vua quang quẻ Trung là đô đốc Nguyễn Hữu Chấn, Lê quý dật sử viết Tư Mã Chấn, Nghệ An Ký là Nguyễn Chấn, Lê Triều dã sử cho là Ngô Văn Tàng (Ngô Văn Sở). Chuyện giả vương này được ông Nguyễn Duy chủ yếu lý giải: “Tựu trung, khi thấy ông Đô đốc Chấn (Đại tư mã Ngô Văn Sở) không tồn tại mặt ở Bắc Hà cần đã đến rằng ông đó là người đóng thế vua quang Trung. Bọn họ cũng ko loại trừ giả thuyết thiết yếu triều đình vua quang quẻ Trung cũng cần sử dụng tin giả vương như một màn khói để ngăn ngừa vọng động từ thành phần còn luyến tiếc công ty Lê”.
Còn thêm một người cũng từng đóng thế vua quang Trung là Phạm Công Trị, cháu gọi vua quang quẻ Trung bằng cậu. “Chi tiết này được ghi vào Đại nam thực lục chủ yếu biênLiệt truyện. Vày xuất phát từ sử triều đình nên các sử gia đều chấp nhận, ko bàn cãi”, đơn vị nghiên cứu Nguyễn Duy chính lý giải.
*

*

Hình vẽ vua quang Trung bên trên Đông Thanh tạp chí (theo chú thích của tập san Sử Địa số 9-10 desgin tết Mậu Thân 1968) và được in lại bên trên nhiều ấn phẩm khác


Phát hiện mới này của tác giả cuốn sách Đi tìm kiếm chân dung vua quang đãng Trungđã được TS sử học Trần Đức Anh Sơn rất đồng tình: “Việc mang đến rằng có người đóng thế vua quang đãng Trung lịch sự Thanh đình dự lễ chén bát tuần khánh thọ của vua Càn Long (1790) như nhiều sử liệu Việt nam ghi nhận từ trước đến ni đã được đơn vị nghiên cứu Nguyễn Duy chính dùng các sử liệu đầu tay của công ty Thanh, của sứ thần Triều Tiên, đối chiếu với các sử liệu của những học giả phương Tây từng hiện diện ở Bắc kinh thời đó và những phân tích rất khách quan, xác thực về hoàn cảnh lịch sử với bối cảnh chủ yếu trị nhị nước Việt - Thanh dịp đó..., để đưa ra những kiến giải mới rất thuyết phục. Đồng thời qua Đại Việt quốc thư của VN, xuất xắc văn thư liên lạc giữa vua quang Trung với Nguyễn Thiếp, di cảo của tía văn thần Phan Huy Ích, Vũ Huy Tấn với Đoàn Nguyễn Tuấn cử theo vua, sứ thần Triều Tiên và tư liệu đời Thanh là Thanh Vũ ký, Việt phái nam tập lược, Thanh sử cảo, kết hợp với tài liệu thời cận đại thì thấy phù hợp".
*

Đi search chân dung vua quang quẻ Trung công bố những thông tin thú vị về vị vua áo vải cờ đào


*

Hình ảnh pho tượng đi hài chân trong, chân quanh đó được cho rằng vua quang Trung tại một ngôi miếu ở Hà nội đã bị phản bác


Chính sự nỗ lực sưu tầm tài liệu gốc, phân tích với đối chứng nhiều tài liệu từ các bên không giống nhau và so sánh nội tình đất nước, quan lại hệ đối ngoại thời gian đó, nhà nghiên cứu Nguyễn Duy bao gồm khẳng định đích thân vua quang Trung đã quý phái Thanh đình vào năm 1790. Chuyến đi này là một sự kiện nổi bật, được tài liệu đầu tay của Thanh triều ghi nhận.
“Trên thực tế, phái đoàn của vua quang đãng Trung đã được vua Càn Long tiếp đón trọng thị. Đây là dấu mốc quan liêu trọng trong lịch sử bang giao giữa Đại Việt và china thời phong kiến, là một thắng lợi rất vẻ vang về ngoại giao của vua quang Trung mà những triều đại trước đó chưa bao gồm được. Chuyến đi này đã thúc đẩy một loạt những hoạt động tiếp theo giữa nhị nước: mở cửa thông thương, thiết lập hòa bình, thúc đẩy cho việc sinh ra một trật tự mới ở vùng Đông Á lúc bấy giờ”, TS Trần Đức Anh Sơn nhận định.
Thời gian qua, cũng bao gồm nhiều thiết yếu sử cùng ngoại sử đề cập đến dung mạo, hình dáng và y phục của Nguyễn Huệ nhưng khẳng định cụ thể thì chưa. Chỉ biết trong Đại Nam bao gồm biên liệt truyện ghichép: “Nguyễn Văn Huệ là em của Nhạc, tiếng vang như chuông, mắt sáng sủa như ánh điện, mưu lược thiện chiến, người người đều khiếp sợ”.
Về điêu khắc, quang đãng Trung được nhìn thấy qua hình ảnh pho tượng đi hài chân trong, chân không tính tại một ngôi miếu ở Hà nội. Mặc dù nhiên, vào năm 1990 nhà nghiên cứu Nguyễn Duy Hinh nêu lên những bất ổn với kết luận đây chỉ là tượng Đế ham mê được thờ phụ trong những chùa chiền nhưng mà thôi.
Còn tranh vẽ, mọi người thân quen thuộc với hình ảnh một võ tướng cưỡi ngựa, xuất hiện bên trên Đông Thanh tạp chí số 1 năm 1932 với in lại ở nhiều ấn phẩm khác.
Tuy nhiên sau thời điểm nhà nghiên cứu Trần quang đãng Đức công bố bức tranh trong catalogue của công ty đấu giá chỉ Sotheby’s gây choáng váng về vua quang Trung thì mọi việc đã thế đổi. Tác giả Nguyễn Duy chính kể lại: “Ngày 16.3.2018, tiến sĩ Trần Huy Bích và tôi gồm đến Bảo tàng viện Paul Getty tại Mỹ mượn được cuốn catalogue này, theo danh bạ thì bức tranh được ghi giá bán ban đầu 400 – 600 bảng Anh), sau phiên đấu giá đã được sở hữu 1.300 bảng Anh”.